Veiligheid maakt deel uit van het klinisch risicomanagement, dat zich richt op “het verbeteren van de kwaliteit en veiligheid van gezondheidsdiensten door omstandigheden en kansen te identificeren die patiënten blootstellen aan risico’s op schade en hierop in te grijpen om deze te voorkomen of te beheersen.”
Anesthesiologie wordt beschouwd als een hoogrisicospecialisme, omdat het, door de noodzaak van chirurgische ingrepen of procedures, veranderde bewustzijnstoestanden veroorzaakt. Hierdoor verliest de patiënt bepaalde functies, zoals normale ademhaling en de gebruikelijke werking van andere organen, wat kan leiden tot fysiologische veranderingen met mogelijke gevaren.
Naast de onvervangbare rol van deze professionals maakt het gebruik van gestandaardiseerde praktijken, technologie, medicatie en geavanceerde apparatuur in geschikte faciliteiten het mogelijk om het risico op ongewenste gebeurtenissen, zoals complicaties of fouten die de gezondheid van patiënten in gevaar kunnen brengen, te verminderen.
Sedatie, een onderwerp dat in andere teksten van deze newsroom wordt besproken, omvat de toediening van een of meerdere farmacologische middelen, waardoor diagnostische of therapeutische procedures met succes kunnen worden uitgevoerd. De doelen hiervan zijn:
Angst, stress, pijn en ongemak verminderen;
Het bewustzijnsniveau verlagen en amnesie opwekken;
Ademhalings- en cardiovasculaire stabiliteit behouden;
Beweging beperken en het gedrag van de patiënt controleren;
Psychologisch trauma minimaliseren en een positieve ervaring bieden.
Deze groep heeft een verhoogd risico op ademhalingscomplicaties als gevolg van sedatie, wat kan leiden tot levensbedreigende aandoeningen zoals hypoxie, apneu, hypopneu, luchtwegobstructie, laryngospasme, bronchospasme en longaspiratie. Daarom moet de tandartspraktijk zoveel mogelijk de personele en fysieke middelen van een ziekenhuisomgeving nabootsen.
Om veiligheid te operationaliseren, verloopt het sedatieproces in een tandartspraktijk in verschillende fasen:
Voorafgaand Contact
Communicatie met ouders of wettelijke voogden via een schriftelijke en/of telefonische vragenlijst om informatie te verzamelen – leeftijd, gewicht, lengte, medische voorgeschiedenis, chirurgische en anesthetische achtergrond, ontwikkelings- en psychologische geschiedenis en medicatiegebruik.
Informatie verstrekken en vragen over sedatie beantwoorden – voordelen, risico’s en beperkingen.
Op de Dag van de Procedure
Persoonlijke klinische evaluatie en bevestiging van nuchterheid.
Verkrijgen van schriftelijke geïnformeerde toestemming.
Creëren van een veilige en geschikte omgeving voor pediatrische zorg.
Monitoring van ademhalings- en cardiovasculaire functies en het plaatsen van een perifere veneuze katheter (meestal in de hand of onderarmplooi).
Toediening van sedatieve, anxiolytische en amnestische medicatie.
Klinische registratie.
Wakker worden en nazorg – herstel, controle van ontslagcriteria en instructies voor thuis.
Elke fase is gepersonaliseerd, inclusief de keuze van de sedatietechniek, afgestemd op de individuele behoeften van elk kind of adolescent.
Door hun vertrouwdheid met het kind of de adolescent kunnen ze het klinische team helpen bij het begrijpen van emoties, reacties en gedrag. Daarnaast bieden ze comfort en emotionele steun, wat het vertrouwen en de samenwerking vóór en na de sedatie bevordert.
Gezien al het bovenstaande streeft het SedaCare-team ernaar om kinderen en adolescenten de meest comfortabele ervaring te bieden tijdens orale revalidatie, door middel van praktijken die zijn gebaseerd op klinische veiligheid, wat essentieel is om de risico’s van de uitgevoerde procedures te minimaliseren.
Referenties:
World Health Organization, Topic 6 – Understanding and managing clinical risk, Patient Safety Curriculum Guide, [Internet]. Available from: https://cdn.who.int/media/docs/default-source/patient-safety/curriculum-guide/resources/ps-curr-teach-guides/topic-06_understanding-and-managing-clinical-risk_teaching-slides.pdf?sfvrsn=f4469_9
Zielinska M, Bartkowska‐Sniatkowska A, Becke K, et al. Safe pediatric procedural sedation and analgesia by anesthesiologists for elective procedures: A clinical practice statement from the European Society for Paediatric Anaesthesiology. Pediatric Anesthesia. 2019;29:583–590.
South African Society of Anaesthesiologists. SASA paediatric guidelines for the safe use of procedural sedation and analgesia for diagnostic and therapeutic procedures in children: 2021–2026 [Internet]. 2022. Available from: https://journals.co.za/doi/epdf/10.36303/SAJAA.2021.27.4.S2.2635
Green SM, Irwin MG, Mason KP, on behalf of the International Committee for the Advancement of Procedural Sedation. Procedural sedation: providing the missing definition. Anaesthesia. 2021;76(5):598-601. https://doi.org/10.1111/anae.15213.
Jang YE, Kim JT. Effective and safe pediatric sedation. Anesth Pain Med 2024;19(Suppl 1):S36-S48 https://doi.org/10.17085/apm.24046
Coté CJ, Wilson S. Guidelines for monitoring and management of pediatric patients before, during, and after sedation for diagnostic and therapeutic procedures. Pediatr Dent. (2019) 41:259–60.
Gao F, Wu Y. Procedural sedation in pediatric dentistry: a narrative review. Med. (2023)10:1186823. doi: 10.3389/fmed.2023.1186823
Abrunhosa M, Alves A, Alves C, Amadeu M, et al. Manual de Anestesiologia. 1ª ed. Machado H, coordenador. Lidel; 2013.